İnsan Uyuyabilir mi?

İbrahim b. Edhem’in yanına vardım. Yatsı namazını kıldığını gördük. Oturup onu bekledim. Bedenine bir aba sardı. Sonra kendisini yere attı. Fecir doğuncaya kadar bütün gece bir yandan öbür yana kendisini çevirmedi. Müezzin ezan okudu. O, namaza kalktı, abdestini yenilemedi. Bu durum, benim kalbimde şüphe bıraktı. O bakımdan kendisine:

— Allah sana rahmet etsin! Bütün gece uzanarak yattın, uyudun. Sonra abdesti yenilemiyorsun?’ dedim. Cevap olarak dedi ki:

— Ben bütün gece, bazen cennetin bahçelerinde, bazen de cehennemin derelerinde gezip durdum. Bu durumda insan uyuyabilir mi?’

(İmam Gazali-İhyâu Ulumi’d-Dîn, 4/739, Bedir yayınevi)